Akor (uygu), biraraya gelen ve aynı anda duyulan birden daha çok sesin bir tür uyumu anlamına gelmektedir. Akor‘da birkaç ses birarada aynı anda duyulmakta ve bu sesler bir etki ile tınlamaktadır. Yine böyle bir araya gelmiş ancak özel bir etki oluşturmayan başka sesler grubu da olabilmektedir. Akor‘ları bu tür biraraya gelmiş diğer seslere göre ayıran en önemli yan, içinde özel bir tür uyumlu etkinin oluşabilmesidir. Bu uyum, sert ve yumuşak olabilmektedir. Oluşturdukları etkiye göre akorlar sertlik içerebilmekte ya da yumuşak bir duygu etkisi verebilmektedir. seslerin bir takım fiziksel özelliklerine bağlı olarak oluşan bu farklılık, ses gruplarını Majör ve Minör diye tanımlamamızı sağlar.
Majör‘ün kelime anlamı büyük demektir ve sert etkiye sahiptir. Minör ise küçük anlamına gelir ve etkisi yumuşaktır. Bu, büyük ve küçük tanımları, ses gruplarının (buradaki anlamı ile akorların) seslerinin birbirleri arasındaki uzaklık ve yakınlıkla ilgili olmaktadır. Demek ki, akorları oluşturan sesler, kendi aralarında girmiş oldukları ilişki sonucu Majör ve Minör haline gelmektedirler diye düşünülebilir. Bizi burada ilgilendiren; akorlardaki sertlik (majör) ve yumuşaklık (minör) durumunun, sesleri kendi içlerindeki düzenle ilintili olduğudur. Seslerin birbirine göre uzaklık ve yakınlık durumunun ise onların birbirine göre incelik ve kalınlık farkını anlattığı söylenebilir. Sesler, biraraya geliş özelliklerine bağlı olarak Majör ya da Minör akorları oluştururlar. Majör ya da Minör olmayan akorlarda vardır; bunlar Uyumsuz Akor diye adlandırılır.
Ayrıca, Majör ya da Minör akorları oluşturan seslerin (sesler düzeninin) arasına başka sesler eklenmesi yolu ile uyumluluklarının belirli bir dozda bozulması ve gerilimli bir etkiye dönüştürülmesi mümkün olabilir. Bu, müzikte karşılaşılan ve tercih edilen etkilerdendir. Bu tür gerginlik oluşturan düzene sahip akorlar 7’li, 9’lu, 11’li akor vb. olarak adlandırılır. Bu, akorlara eklenen seslerin tanımlanması anlamına gelir. 7’liakor demek, Majör ya da Minör asıl akora bir başka ses eklenmesi ve gerginleştirilmesi diye düşünülmelidir. Ses aktarma yolu ile gerçekleştirilen bir akorda (örneğin 7’li akorda) eklenen ses yerine asıl akorun (Majör ya da Minör aslının) bir, bazen birkaç sesi belirli bir kural içinde eksiltilebilir. Bu eksiltme ile birlikte ortaya çıkan etki asıl akora göre gergin olmayı sürdüreceğinden, akorun gergin (7’li vb) olarak adlandırılması devam eder. Kısaca bu 7’li, 9’lu ve benzeri olarak görülen akorların asıl Majör ve Minör’e göre gergin bir etkiyi ortaya çıkardıkları biçiminde düşünülmelidir.
- Sesler, birarada bulunarak Akor denilen bir kurgu oluşturabilirler; bu bir tınıdır.
- Bu akor denilen tınılara bir takım adlar verilir; Majör – Minör – 7’li – 9’lu vb…
- Majör akorlar sert ve uyumlu tınılardır.
- Minör akorlar yumuşak ve yine uyumlu tınılardır.
- Majör 7’li, 9’lu vb., ya da Minör 7’li, 9’lu vb. akorlar yumuşak ya da sert etkide gergin bir tınıya sahiptir.
- Majör, Minör, Majör 7’li, Minör 7’li… olmayan akorlar da vardır; bu akorlar uyumsuz olarak adlandırılır.
Leave A Comment